৫ নৱেম্বৰত ড° ভূপেন হাজৰিকাৰ মৃত্যু বাৰ্ষিকীত সুধাকণ্ঠক ৰাজ্যজুৰি স্মৰণ কৰা হৈছিল।
পটভূমি
- ১৯২৬ চনৰ ৮ ছেপ্টেম্বৰত অসমৰ শদিয়াত ভূপেন হাজৰিকাৰ জন্ম হৈছিল।
- শিক্ষাঃ
- গুৱাহাটী, ধুবুৰী আৰু তেজপুৰত তেওঁ পঢ়াশলীয়া শিক্ষা লাভ কৰিছিল।
- কটন মহাবিদ্যালয়ত তেওঁ উচ্চতৰ শিক্ষা সাং কৰি সম্পূৰ্ণ কৰিছিল বেনাৰস হিন্দু বিশ্ববিদ্যালয়ত ৰাজনীতি বিজ্ঞানত বি.এ. আৰু এম.এ. পাঠ্যক্ৰম সম্পূৰ্ণ কৰিছিল।
- ভাৰতৰ প্ৰাথমিক শিক্ষণৰ বাবে প্ৰাপ্তবয়স্ক শিক্ষাত অডিঅ “-ভিজুৱেল সঁজুলি ব্যৱহাৰ কৰাৰ (using audio-visual tools in adult education for India’s foundational learning) ওপৰত দাখিল কৰা এক গৱেষণা পত্ৰৰে ভূপেন হাজৰিকাই কলম্বিয়া বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা পিএইচডি লাভ কৰে।
কৰ্ম-জীৱনৰ বিশেষত্বসমূহঃ
- অল ইণ্ডিয়া ৰেডিঅ’ (All India Radio)ত তেওঁ সংক্ষিপ্ত কাৰ্যকালৰ বাবে কৰ্মৰত আছিল।
- এগৰাকী প্ৰসিদ্ধ গায়ক আৰু সংগীত পৰিচালকৰূপে কলকাতালৈ স্থানান্তৰিত হোৱাৰ আগতে গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ত শিক্ষক হিচাপে যোগদান কৰিছিল।
- ১৯৯৩ চনত অসম সাহিত্য সভাৰ অধিৱেশন (শিৱসাগৰত অনুষ্ঠিত)ত তেওঁ সভাপতি নিৰ্বাচিত হৈছিল।
- ১৯৬৭ চনত অসম বিধানসভাৰ নিৰ্দলীয় সদস্য হিচাপে তেওঁ নাওবৈচা সমষ্টিক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছিল।
মৃত্যুঃ ২০১১ চনৰ ৫ নৱেম্বৰত মুম্বাইত চিকিৎসাধীন অৱস্থাত বহু-অংগ বিকল হৈ (multi-organ failure) তেওঁ ইহলীলা সম্বৰণ কৰে।
সাংস্কৃতিক অৱদান
- অসমীয়া সাংস্কৃতিক কিংবদন্তি জ্যোতি প্ৰসাদ আগৰৱালা আৰু বিষ্ণু প্ৰসাদ ৰাভাৰ প্ৰাৰম্ভিক সংস্পৰ্শই ড° ভূপেন হাজৰিকাক যথেষ্ট প্ৰভাৱিত কৰিছিল।
- মাত্ৰ ১২ বছৰ বয়সতে তেওঁ জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালাৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ইন্দ্ৰমালতী বোলছবিত ‘কাষতে কলচী লৈ’ আৰু ‘বিশ্ব বিজয়ী ন-জোৱান’ গানত কণ্ঠদান কৰিছিল।
- নিউয়ৰ্কত থকাৰ সময়ছোৱাত নাগৰিক অধিকাৰৰ পৃষ্ঠপোষক পল ৰবেছনৰ সৈতে তেওঁ বন্ধুত্ব গঢ়ি তুলিছিল। এই বন্ধুত্বই তেওঁ ‘বিস্তীৰ্ণ পাৰৰে’ৰ দৰে গীতক অনুপ্ৰাণিত কৰিছিল য’ত ৰবেছনৰ অল’মেন ৰিভাৰৰ (Ol’ Man River) বিষয়বস্তু প্ৰতিধ্বনিত হৈছে।
- ১৯৯৩ চনত ভাৰতলৈ উভতি অহাৰ পিছত তেওঁ ভাৰতীয় গণনাট্য সংঘ (Indian People’s Theatre Association) যোগদান কৰে।
- তেওঁ শকুন্তলা আৰু প্ৰতিধ্বনিকে ধৰি কেইবাখনো প্রশংসিত অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ পৰিচালনা কৰিছিল আৰু চামেলী মেমচাবৰ দৰে জনপ্ৰিয় চলচ্চিত্ৰৰ বাবে সংগীত সৃষ্টি কৰিছিল।
- কল্পনা লাজমীৰ সহযোগিতাত নিৰ্মিত এক পল (১৯৮৬) ৰুদালী (১৯৯৩) আৰু দমনঃ এ ভিক্টিম অৱ মেৰিটেল ভায়োলেন্স (২০০১)ৰ দৰে চলচ্চিত্ৰৰ বাবে তেওঁ সংগীত পৰিচালনা কৰিছিল।
- বাংলাদেশত ৰাষ্ট্ৰীয় সংগীতৰ পিছতে ভূপেন হাজৰিকা ৰচিত ‘মানুষ মানুষেৰ জন্ন্য’ গীতটো দ্বিতীয় সৰ্বাধিক পচন্দৰ গীত হিচাপে নিৰ্বাচিত হৈছিল।
চলচ্চিত্ৰ জগতত কৰ্মজীৱন আৰু সন্মান
- নেপথ্য গায়ক হিচাপে আত্মপ্ৰকাশঃ ইন্দ্ৰমালতী (১৯৩৯)
- প্ৰথম চলচিত্ৰ পৰিচালনা : এৰা বাটৰ সুৰ (১৯৫৬)
- চলচ্চিত্ৰৰ সংগীত ৰচনাৰ আৰম্ভণিঃ ‘শকুন্তলা’
- পুৰস্কাৰঃ
- নৱম ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা (১৯৬১) শিতানত ‘শকুন্তলা’ই অসমীয়া ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰ বঁটা লাভ কৰিছিল।
- চামেলী মেমচাবৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ ৰাষ্ট্ৰীয় সংগীত পৰিচালকৰ বঁটা (১৯৭৫) লাভ কৰিছিল।
- অন্যান্য ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা বিজয়ী চলচ্চিত্ৰঃ প্ৰতিধ্বনি আৰু লটি-ঘটি।
- উল্লেখযোগ্য সন্মানঃ
- পদ্মশ্ৰী (১৯৭৭)
- সংগীত নাটক একাডেমী বঁটা (১৯৮৭)
- দাদাচাহেব ফাল্কে বঁটা (১৯৯২)
- পদ্মভূষণ (২০০১)
- সংগীত নাটক একাডেমী ফেল ‘শ্বিপ (২০০৮)
- অসম ৰত্ন (২০০৯)
- পদ্মবিভূষণ (২০১২, মৰণোত্তৰভাৱে)
- ভাৰত-ৰত্ন (২০১৯, মৰণোত্তৰভাৱে)
অতিৰিক্ত তথ্যসমূহ
- জাপানৰ এছিয়া পেচিফিক আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত (Asia Pacific International Film Festival in) (১৯৯৩) ৰুদালীৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ সংগীত বঁটা লাভ কৰা প্ৰথমগৰাকী ভাৰতীয় আছিল ড° ভূপেন হাজৰিকা।
- ১৯৮৮ চনৰ পৰা তেওঁৰ জীৱনৰ ওপৰত আধাৰিত এখন জীৱনীমূলক ছবি ‘মই ইতি যাযাবৰ’ৰ প্ৰযোজনা চলি আছে।
- অসম সাহিত্য সভাই তেওঁক “বিশ্ব ৰত্ন” উপাধিৰে বিভূষিত কৰা হৈছিল।
- তেজপুৰ বিশ্ববিদ্যালয়ে তেখেতলৈ সন্মানীয় ডিগ্ৰী (২০০১) আগবঢ়াইছিল
- তেওঁক “সূধাকণ্ঠ” আৰু ” বাৰ্ড অৱ ব্ৰক্ষপুত্ৰ বুলি উল্লেখ কৰা হয়।
