কোৱাণ্টাম কম্পিউটিং
- কোৱাণ্টাম কম্পিউটিং হৈছে কোৱাণ্টাম মেকানিক্স (quantum mechanics) ব্যৱহাৰ কৰি ক্লাছিকেল কম্পিউটাৰে (classical computers) সমাধান কৰিব নোৱাৰা সমস্যাবোৰ সমাধান কৰা এক বিপ্লৱী প্ৰযুক্তি।
- কোৱাণ্টাম মেকানিক্সে আণৱিক (molecular) আৰু উপ-আণৱিক স্তৰত (submolecular) কণাসমূহৰ আচৰণ ব্যাখ্যা কৰে।
- ই ভৱিষ্যতৰ বাবে পৰিৱৰ্তনশীল সম্ভাৱনা প্ৰদান কৰি তথ্যক অনন্যভাৱে প্ৰক্ৰিয়া কৰে।
বৈশিষ্ট্যসমূহঃ
- ক্লাছিকেল কম্পিউটিঙৰ পৰা পৃথকীকৃত :
- ধ্ৰুপদী কম্পিউটাৰত বাইনাৰী অৱস্থা (০ আৰু ১) ব্যৱহাৰ কৰা হয় আনহাতে কোৱাণ্টাম কম্পিউটাৰত কিউবিট (qubits) ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
- কিউবিটবোৰ একে সময়তে একাধিক অৱস্থাত থাকিব পাৰে, যাৰ ফলত দ্ৰুতভাৱে দ্ৰুত গণনা সম্ভৱ হয়।
গুৰুত্বঃ
কোৱাণ্টাম কম্পিউটিঙে তথ্য প্ৰক্ৰিয়া কৰিবলৈ কোৱাণ্টাম যান্ত্ৰিক পৰিঘটনা ব্যৱহাৰ কৰে। ই নানাক্ষেত্ৰত প্ৰায়োগিক স্থিতি প্ৰদান কৰে; যেনে –
- বিজ্ঞানঃ আণৱিক আৰু ৰাসায়নিক আন্তঃক্ৰিয়াৰ (interactions) বোধগম্যতা।
- অপ্টিমাইজেশ্যন (Optimization) : জটিল অপ্টিমাইজেশ্যন প্ৰত্যাহ্বানসমূহক সম্বোধন কৰা।
- কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাঃ কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰা।
- উদ্যোগঃ জীৱনৰক্ষক ঔষধ আৱিষ্কাৰ কৰা, যোগান শৃংখলৰ সম্ভাৰতন্ত্ৰ উন্নত কৰা, আৰু বিত্তীয় তথ্যৰ আৰ্হি প্ৰস্তুত কৰা।
ভাৰত চৰকাৰৰ মূল কোৱাণ্টাম কম্পিউটিং উদ্যোগসমূহ
- ৰাষ্ট্ৰীয় কোৱাণ্টাম প্ৰযুক্তি আৰু প্ৰয়োগ অভিযান (National Mission on Quantum Technologies and Applications) :
- ২০২১ চনৰ বাজেটত কোৱাণ্টাম কম্পিউটিং (quantum computing), ক্ৰিপ্ট’গ্ৰাফী (cryptography), যোগাযোগ (communications) আৰু সামগ্ৰী বিজ্ঞান (material science) অগ্ৰগতিৰ বাবে ৮,০০০ কোটি টকা আৱণ্টন কৰা হৈছিল।
- কোৱাণ্টাম কম্পিউটাৰ পৰীক্ষাগাৰ (Quantum Computing Laboratory) :
- ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তা পৰিষদৰ সচিবালয়ৰ সমৰ্থনত ২০২১ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত মধ্যপ্ৰদেশৰ মহোত ভাৰতীয় সেনাই কোৱাণ্টাম কম্পিউটাৰ পৰীক্ষাগাৰ স্থাপন কৰিছিল।
- কোৱাণ্টাম কমিউনিকেশ্যন লেব (Quantum Communication Lab) :
- ২০২১ চনৰ অক্টোবৰ মাহত চেন্টাৰ ফৰ ডেভেলপমেণ্ট অৱ টেলিমেটিক্স (Centre for Development of Telematics (C-DOT)) ৰ দ্বাৰা কোৱাণ্টাম কমিউনিকেশ্যন লেব মুকলি কৰা হৈছিল, যি ১০০ কিলোমিটাৰতকৈও অধিক মানক অপ্টিকেল ফাইবাৰ (standard optical fiber) সমৰ্থন কৰে।
- সহযোগিতাঃ
- কোৱাণ্টাম কম্পিউটাৰ বিকশিত কৰাৰ বাবে ডিফেন্স ইনষ্টিটিউট অৱ এডভান্সড টেকন’লজি (Defence Institute of Advanced Technology (DIAT)) আৰু চেণ্টাৰ ফৰ ডেভেলপমেণ্ট অৱ এডভান্সড কম্পিউটিং (Centre for Development of Advanced Computing (C-DAC)) ৰ মাজত অংশীদাৰীত্ব স্থাপন কৰা হৈছে।
- আই-এইচইউবি কোৱাণ্টাম প্ৰযুক্তি ফাউণ্ডেশ্যন (I-HUB Quantum Technology Foundation) :
- কোৱাণ্টাম প্ৰযুক্তিৰ বিকাশক আগুৱাই নিয়াৰ বাবে আইআইএছইআৰ (IISER) পুনেৰ গৱেষণা গোটৰ সৈতে বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তি বিভাগে আই-এইচইউবি কোৱাণ্টাম প্ৰযুক্তি ফাউণ্ডেশ্যন আৰম্ভ কৰিছিল।
- ষ্টাৰ্টআপসমূহঃ
- কুনু লেবছ (Qunu Labs) (বাংগালোৰ) আৰু বছনক্যু (BosonQ) (ভিলাই) ৰ দৰে ভাৰতীয় ষ্টাৰ্টআপসমূহে কোৱাণ্টাম প্ৰযুক্তিৰ ক্ষেত্ৰত উল্লেখযোগ্য অগ্ৰগতি লাভ কৰিছে।
