কেন্দ্ৰীয় গৃহ মন্ত্ৰী অমিত শ্বাহে মন্তব্য কৰে যে ছত্তীশগড়ত চৰকাৰৰ পৰিৱৰ্তনে নক্সালবাদৰ বিৰুদ্ধে যুদ্ধত গতি প্ৰদান কৰিছে, আনকি তেওঁ পুনৰ কয় যে ২০২৬ চনৰ ভিতৰত নক্সাল বিদ্ৰোহ সম্পূৰ্ণৰূপে নিৰ্মূল কৰা হ’ব।
নক্সালবাদৰ ইতিহাসঃ
- সংজ্ঞাঃ নক্সালবাদত ভূমিহীন শ্ৰমিক আৰু জনজাতীয় গোটৰ দ্বাৰা হিংসাত্মক কাৰ্যকলাপ জড়িত থাকে, প্ৰায়ে বাওঁপন্থী উগ্ৰপন্থীৰ নেতৃত্বত, সশস্ত্ৰ কাৰ্যকলাপে জমিদাৰ আৰু আনসকলক লক্ষ্য কৰি লয়।
- উৎপত্তিঃ ১৯৬০-ৰ দশকৰ শেষৰ ফালে পশ্চিম বংগত নক্সালবাৰী বিদ্ৰোহ (Naxalbari uprising)ৰ পৰা নক্সালবাদৰ উদ্ভৱ হৈছিল।
- নিৰাপত্তাৰ ভাবুকিঃ ভাৰতত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ আভ্যন্তৰীণ নিৰাপত্তা প্ৰত্যাহ্বান হিচাপে নক্সালবাদে স্বীকৃতি লাভ কৰিছে।
- ভৌগোলিক বিস্তাৰঃ আঠখন ৰাজ্যৰ পাহাৰীয়া আৰু বনাঞ্চলসমূহত সক্ৰিয়, যিয়ে ১৫০খনৰো অধিক জিলাক প্ৰত্যক্ষভাৱে প্ৰভাৱিত কৰে।
নক্সালবাদৰ মূল কাৰণসমূহঃ
- জনজাতীয় অসন্তুষ্টিঃ বন (সংৰক্ষণ) আইন, ১৯৮০ (Forest (Conservation) Act, 1980)-ৰ দৰে আইনসমূহে জনজাতীয় লোকসকলক তেওঁলোকৰ জীৱিকাৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় বনজ সম্পদৰ প্ৰৱেশাধিকাৰ সীমিত কৰে। উন্নয়নমূলক প্ৰকল্পৰ বাবে বৃহৎ পৰিমাণৰ স্থানচ্যুতিয়ে তেওঁলোকৰ অভিযোগ বৃদ্ধি কৰে।
- দুৰ্বলতাৰ শোষণঃ মাওবাদীসকলে অৰ্থনৈতিকভাৱে পিছপৰা লোকসকলক নিযুক্তি দিয়ে, ধন আৰু অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ যোগানৰ প্ৰলোভন দিয়ে।
- সামাজিক-অৰ্থনৈতিক ব্যৱধানঃ চৰকাৰে প্ৰভাৱিত অঞ্চলসমূহত উন্নয়নমূলক ঘাটি দূৰ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে হিংসাত্মক ঘটনা হ্ৰাসকৰণৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।
- দুৰ্বল চোৰাংচোৱা : দুৰ্বল কাৰিকৰী আন্তঃগাঁথনি আৰু অপৰ্যাপ্ত যোগাযোগ জালিকাই নক্সাল বিৰোধী অভিযানত বাধা দিয়ে।
- প্ৰশাসনিক ব্যৰ্থতাঃ আৰক্ষীৰ পদক্ষেপৰ পিছত, কৰ্তৃপক্ষই প্ৰায়ে অত্যাৱশ্যকীয় সেৱা প্ৰদান কৰাত ব্যৰ্থ হয়। ফলত নক্সাল প্ৰভাৱিত অঞ্চলসমূহে আওহেলাৰ মনোভাৱ অনুভৱ কৰে।
- নীতিগত বিভ্ৰান্তিঃ নক্সালবাদ এক সামাজিক বিষয় নে নিৰাপত্তাৰ বিষয় তাৰ ওপৰত স্পষ্টতাৰ অভাৱৰ ফলত ৰাজ্যিক পৰ্যায়ৰ পদক্ষেপসমূহ গ্ৰহণত স্পষ্টতাৰ অভাৱ পৰিলক্ষিত হয়।
চৰকাৰৰ নক্সাল বিৰোধী কৌশলঃ
- অপাৰেশ্যন গ্ৰীণ হাণ্ট (Operation Green Hunt) (২০১০) : অপাৰেশ্যন গ্ৰীণ হাণ্টে উল্লেখযোগ্যভাৱে নিৰাপত্তা বাহিনী মোতায়েন কৰি ২০১০ চনত ২২৩ খন জিলাৰ পৰা ৯ বছৰত ৯০ খন জিলালৈ হ্ৰাস কৰিছিল।
- উচ্চাকাংক্ষী জিলা কাৰ্যসূচী (Aspirational Districts Programme) : সামগ্ৰিক উন্নয়ন, নিৰাপত্তা, প্ৰশাসন আৰু জনসাধাৰণৰ ধাৰণা উন্নীতকৰণৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হৈছে।
- অপাৰেশ্যন সমাধান (Operation SAMADHAN) : ইয়াৰ অধীনত নেতৃত্ব, চোৰাংচোৱা, প্ৰযুক্তি আৰু মাওবাদী গোটসমূহৰ বিত্তীয় সাহায্যক লক্ষ্য কৰি লোৱা এক কৌশলগত পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰা হৈছে।
- প্ৰযুক্তিগত হস্তক্ষেপঃ ইয়াত ৱেপন ট্ৰেকাৰ (weapon trackers), বায়োমেট্রিক স্মাৰ্ট গান (biometric smart guns), ইউ.এ.ভি. স্থাপন (UAV deployment) আৰু বিস্ফোৰকৰ বাবে অনন্য আই. ডি. (unique ID) অন্তৰ্ভুক্ত থাকে।
- যুটীয়া টাস্ক ফ’ৰ্চ (Joint Task Forces) : আন্তঃৰাজ্যিক সমন্বয় আৰু চোৰাংচোৱাৰ আদান-প্ৰদান বৃদ্ধি কৰে।
- ৰাজ্যসমূহলৈ সহায়ঃ আন্তঃগাঁথনি উন্নয়ন, আৰক্ষী প্ৰশিক্ষণ, আৰু সমূহীয়া নিৰাপত্তাৰক্ষী (community policing) নিয়োগত সহায় কৰে।
- ৰাষ্ট্ৰীয় নীতি আৰু কাৰ্য পৰিকল্পনাঃ এটা নিৰ্দিষ্ট সময়সীমাৰ ভিতৰত বাওঁপন্থী উগ্ৰবাদ নিৰ্মূলকৰণৰ লক্ষ্য ধাৰ্য কৰা হৈছে।
