প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে লালকিল্লাৰ পৰা ব্যক্ত কৰিছিল যে মিছন কৰ্মযোগীয়ে অসামৰিক কৰ্মচাৰীসকলৰ মাজত নাগৰিক-কেন্দ্ৰিক দৃষ্টিভংগী প্ৰসাৰ কৰিব।
অসামৰিক সেৱা দক্ষতা নিৰ্মাণৰ ৰাষ্ট্ৰীয় কাৰ্যসূচী (NPCSCB)-মিছন কৰ্মযোগীঃ
ভাৰতত অসামৰিক সেৱাৰ দক্ষতা, কাৰ্যকাৰীতা আৰু দায়বদ্ধতা বৃদ্ধিৰ লক্ষ্যৰে বিস্তৃত প্ৰশাসনিক সংস্কাৰৰ অংশ হিচাপে ২০২০ চনৰ ছেপ্টেম্বৰত কৰ্মযোগী অভিযান আৰম্ভ কৰা হৈছিল।
মিছনৰ উদ্দেশ্যসমূহঃ
ভাৰতৰ অগ্ৰাধিকাৰৰ অংশীদাৰী বুজাবুজিৰে ভাৰতীয় নৈতিকতাৰ ওপৰত আধাৰিত এক সক্ষম অসামৰিক সেৱা বিকশিত কৰাৰ লক্ষ্য লোৱা হৈছিল।
এই অভিযানে প্ৰত্যাহ্বানপূৰ্ণ পৰিৱেশত কাৰ্যকৰীভাৱে সেৱা প্ৰদান কৰিবলৈ অসামৰিক কৰ্মচাৰীসকলক শক্তিশালীকৰণৰ চেষ্টা কৰে।
কৰ্মযোগী অভিযানে চৰকাৰ-নাগৰিকৰ মাজত পাৰস্পৰিক সম্পৰ্ক উন্নত কৰা, বিষয়াসকলক নাগৰিক আৰু ব্যৱসায়ৰ বাবে সহায়ক কৰি তোলাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।
জীৱন ধাৰণৰ সহজতা আৰু ব্যৱসায়-বাণিজ্যৰ সহজতা উন্নত কৰিবলৈ আচৰণ-কাৰ্যকৰী-ক্ষেত্ৰৰ দক্ষতা বৃদ্ধি কৰে।
অসামৰিক সেৱা সংস্কাৰৰ ক্ষেত্ৰত নাগৰিককেন্দ্ৰিক দৃষ্টিভংগী গ্ৰহণ কৰে।
উদ্দীপনামূলক আৰ্হি (initiative design):
এক ষষ্ঠমুখী উদ্যোগ হিচাপে ইয়াৰ আৰ্হি নিৰ্মাণ কৰা হৈছে।
মিছন কৰ্মযোগীয়ে কৰ্মচাৰী, প্ৰশিক্ষণ প্ৰতিষ্ঠান আৰু চৰকাৰী সামৰ্থ্য বিকাশৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।
ই নিয়ন্ত্ৰণ আৰু শাসনকে ধৰি চৰকাৰৰ অভ্যন্তৰত দক্ষতা নিৰ্মাণ আৰু মানৱ সম্পদ ব্যৱস্থাপনা গাঁথনি পুনৰ শক্তিশালী কৰে।
মিছন কৰ্মযোগীৰ গুৰুত্বঃ
পৰিৱৰ্তিত প্ৰশাসন প্ৰয়োজনীয়তাৰ সৈতে খাপ খোৱাঃ উন্নয়নশীল প্ৰশাসনৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ অসামৰিক কৰ্মচাৰীসকলক দক্ষতাৰে সজ্জিত কৰাৰ উদ্দেশ্যে দক্ষতা-আধাৰিত প্ৰশিক্ষণ প্ৰদান কৰে।
প্ৰশাসনিক দক্ষতা বৃদ্ধিঃ দক্ষতা বিকাশ আৰু প্ৰযুক্তিৰ জৰিয়তে আমোলাতন্ত্ৰৰ দক্ষতা আৰু সঁহাৰি বৃদ্ধি কৰাৰ লক্ষ্য বাছি লোৱা হৈছে।
ডিজিটেল ৰূপান্তৰঃ ডিজিটেল প্ৰশাসনৰ সৈতে সংমিশ্ৰণ কৰিবলৈ আৰু শিক্ষণ অধিক সুগম কৰি তুলিবলৈ আই.জি.ও.টি. কৰ্মযোগী (i-GOT Karmayogi) মঞ্চৰ ব্যৱহাৰ কৰে।
ব্যক্তিগতকৃত শিক্ষণঃ নিৰ্দিষ্ট প্ৰয়োজনীয়তা আৰু জীৱিকা লক্ষ্যৰ ওপৰত আধাৰিত শিক্ষণ অভিজ্ঞতাৰ বাবে ব্যক্তিগত উন্নয়ন পৰিকল্পনা (IDP) প্ৰৱৰ্তন কৰে।
দক্ষতা ব্যৱধানবোৰৰ সমাধান : অসামৰিক কৰ্মচাৰীসকলৰ মাজত দক্ষতাৰ ব্যৱধান চিনাক্ত আৰু সমাধান কৰিবলৈ যোগ্যতা মানচিত্ৰণ (competency mapping) ব্যৱহাৰ কৰে।
আচৰণগত প্ৰশিক্ষণ আৰু নীতিশাস্ত্রঃ মূল্যবোধ, অখণ্ডতা আৰু নাগৰিক-কেন্দ্ৰিক দৃষ্টিভংগী গঢ়ি তুলিবলৈ ই আচৰণগত প্ৰশিক্ষণ আৰু নৈতিকতাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।
অন্তৰ্ভুক্তিমূলক বিকাশঃ মিছন কৰ্মযোগীয়ে সমান সুযোগ আৰু এক প্ৰতিনিধিত্বমূলক, বৈচিত্ৰপূৰ্ণ অসামৰিক সেৱাৰ প্ৰসাৰ কৰে।
বিশ্বজনীন শ্ৰেষ্ঠ অনুশীলনসমূহঃ অসামৰিক কৰ্মচাৰীসকলক সফল বিশ্বজনীন আৰ্হি আৰু উদ্ভাৱনীমূলক শাসন পদ্ধতিৰ সৈতে পৰিচয় কৰাবলৈ মিছন কৰ্মযোগীয়ে ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিষ্ঠানসমূহৰ সৈতে সহযোগিতা কৰে।
নিৰীক্ষণ আৰু মূল্যায়নঃ নিৰন্তৰ উন্নতিৰ বাবে প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীৰ প্ৰভাৱৰ পদ্ধতিগত মূল্যায়নৰ ওপৰত ই গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।
প্ৰশাসনিক সংস্কাৰক অনুঘটক কৰাঃ প্ৰশাসনিক ব্যৱস্থাটোক অধিক দক্ষ, স্বচ্ছ আৰু নাগৰিক কেন্দ্ৰিক কৰি তুলিবলৈ চৰকাৰৰ আধুনিকীকৰণ আৰু ৰূপান্তৰৰ প্ৰতিশ্ৰুতিক প্ৰতিফলিত কৰে।
এজন অসামৰিক কৰ্মচাৰীৰ গুৰুত্ব - ফলযোগী হোৱাৰ পৰিৱৰ্তে কৰ্মযোগী হোৱাঃ ডিঅণ্ট'লজিকেল (deontological) বনাম টেল'লজিকেল (teleological) নৈতিকতা
ডিঅ'ন্ট'লজিকেল নৈতিকতা : এই নৈতিকতাই পৰিণাম যিয়েই নহওক কিয়, কাৰ্যৰ অন্তৰ্নিহিত বিশুদ্ধতা বা ত্ৰুটিৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। এই অৰ্থত এজন কৰ্মযোগীয়ে নিষ্ঠা আৰু নিষ্ঠাৰে কৰ্তব্য পালন কৰে। কাৰণ, ফলাফলৰ বাবে ব্যাকুল নোহোৱাকৈ কাৰ্য সম্পাদন কৰাটো সঠিক কৰ্ম। ই নীতি-আধাৰিত নৈতিকতাৰ সৈতে সংগতি ৰাখে, য'ত নিয়ম বা কৰ্তব্য পালনৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি কোনো কাৰ্যৰ নৈতিকতা বিচাৰ কৰা হয়।
টেলিল'জিকেল নৈতিকতা : কৰ্মৰ পৰিণামৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি ইয়াৰ নৈতিকতা নিৰ্ধাৰণ কৰে। কৰ্মৰ ফলাফল বা ফলৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া এজন ফলযোগীয়ে এই দৃষ্টিভংগীক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। কাৰ্যবোৰক তাৰ ফলাফলৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ভাল বা বেয়া বুলি বিচাৰ কৰা হয়, যাৰ ফলত প্ৰায়ে ফলাফল-মুখী মানসিকতাৰ সৃষ্টি হয়।
নিষ্কাম কৰ্ম (ভাগৱৎ গীতা)
ভাগৱৎ গীতাৰ এই ধাৰণাটোৱে ফলাফলৰ প্ৰতি আসক্ত নোহোৱাকৈ নিজৰ কৰ্তব্য পালনৰ পোষকতা কৰে। এজন কৰ্মযোগীয়ে নিঃস্বাৰ্থ কাৰ্যত লিপ্ত হৈ আৰু পুৰস্কাৰৰ পৰিৱৰ্তে কৰ্তব্যৰ ওপৰত গুৰুত্ব দি এই নীতি প্ৰকাশ কৰে। এই দৃষ্টিভংগীয়ে আভ্যন্তৰীণ শান্তি আৰু বিচ্ছিন্নতা ভাৱ জাগ্ৰত কৰে। ফলত অধিক নৈতিক আৰু নিৰপেক্ষ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ হয়।
মূল শ্লোকঃ ভগৱত গীতাৰ ২ নং অধ্যায়ৰ ৪৭ নং শ্লোকত কোৱা হৈছে, "আপোনাৰ নিৰ্ধাৰিত কৰ্তব্য পালন কৰাৰ অধিকাৰ আছে, কিন্তু আপোনাৰ কৰ্মফলৰ অধিকাৰ নাই।" ই ফলাফলৰ উৰ্ধ্বত কৰ্তব্যৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত জোঁৰ দিয়ে, ফলাফলৰ পৰিৱৰ্তে কাৰ্য সম্পাদন প্ৰক্ৰিয়াটোৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিবলৈ উৎসাহিত কৰে।
কৰ্মযোগী পদ্ধতিৰ উপকাৰসমূহঃ
নৈতিক সংগতিঃ কৰ্মযোগী হিচাপে কাম কৰা অসামৰিক কৰ্মচাৰীসকলে ধাৰাবাহিক আৰু নিৰপেক্ষ প্ৰশাসন নিশ্চিত কৰি নৈতিক মানদণ্ড আৰু নীতি মানি চলে।
দুৰ্নীতি হ্ৰাস পোৱাঃ ফলাফলৰ সৈতে জড়িত নোহোৱাৰ ফলত কৰ্মযোগীসকলে ব্যক্তিগত লাভৰ বাবে দুৰ্নীতিৰ সৈতে জড়িত হোৱাৰ সম্ভাৱনা কম হৈ পৰে।
ৰাজহুৱা বিশ্বাস বৃদ্ধিঃ কৰ্তব্য আৰু অখণ্ডতাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়াৰ ফলত অসামৰিক কৰ্মচাৰী আৰু জনসাধাৰণৰ মাজত বিশ্বাস গঢ়ি উঠে। ফলত ৰাজহুৱা সেৱা প্ৰদানৰ ফলপ্ৰসূতা বৃদ্ধি পায়।
বহনক্ষম উন্নয়নঃ দীৰ্ঘম্যাদী লক্ষ্যসমূহক হ্ৰস্বম্যাদী লাভতকৈ অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া হয়, যাৰ ফলত বহনক্ষম উন্নয়ন আৰু বিস্তৃত সমাজক লাভান্বিত কৰা নীতিৰ সৃষ্টি হয়।
এজন অসামৰিক কৰ্মচাৰী এজন কৰ্মযোগী হোৱাৰ বাবে, ডি'অণ্ট'লজিকেল নৈতিকতা আৰু নিষ্কাম কৰ্মৰ নীতিৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হৈ, ফলাফলৰ সৈতে সংলগ্ন নোহোৱাকৈ কৰ্তব্যৰ নৈতিক প্ৰদৰ্শনৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ে। ফলযোগীৰ কৰ্মফলাফল-চালিত মানসিকতাৰ বিপৰীতে এই দৃষ্টিভংগীয়ে অখণ্ডতা, নিৰপেক্ষতা আৰু দীৰ্ঘম্যাদী লাভালাভ বৃদ্ধি কৰে।