চৰকাৰে ৩৩টা ৰাষ্ট্ৰীয় বিজ্ঞানপুৰস্কাৰ ঘোষণা কৰে, য’ত যুৱ বিজ্ঞানীৰ বাবে ১৮টা বিজ্ঞান যুৱ পুৰস্কাৰ আৰু ১৩টা বিজ্ঞান শ্ৰী পুৰস্কাৰ আৰু টিম চন্দ্ৰযান-৩লৈ যোৱা এটা বিজ্ঞান দলৰ বঁটাও ঘোষণা কৰে।
চলিত বৰ্ষৰ আৰম্ভণিতে চৰকাৰে ৰাষ্ট্ৰীয় বিজ্ঞান পুৰস্কাৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল।
ৰাষ্ট্ৰীয় বিজ্ঞান পুৰস্কাৰ (আৰ ভি পি):
বিজ্ঞান, প্ৰযুক্তি আৰু উদ্ভাৱনৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰত চৰকাৰে প্ৰৱৰ্তন কৰা বঁটাৰ নতুন গোট।
উদ্দেশ্য: বিজ্ঞান, প্ৰযুক্তি আৰু প্ৰযুক্তি-নেতৃত্বাধীন উদ্ভাৱনৰ বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত ব্যক্তিগতভাৱে বা দলবদ্ধভাৱে বিজ্ঞানী, প্ৰযুক্তিবিদ, আৰু উদ্ভাৱকসকলে আগবঢ়োৱা উল্লেখযোগ্য আৰু প্ৰেৰণাদায়ক অৱদানক স্বীকৃতি দিয়া।
ভাৰতৰ বিজ্ঞান, প্ৰযুক্তি, আৰু উদ্ভাৱনৰ ক্ষেত্ৰত ই অন্যতম উচ্চ স্বীকৃতি।
যোগ্যতাৰ মাপকাঠী:
চৰকাৰী বা ব্যক্তিগত সংস্থাৰ বিজ্ঞানী, প্ৰযুক্তিবিদ, আৰু উদ্ভাৱক, লগতে কোনো সংস্থাৰ সৈতে জড়িত নথকা ব্যক্তি, যিসকলে যিকোনো বিজ্ঞান, প্ৰযুক্তি বা প্ৰযুক্তি-নেতৃত্বাধীন উদ্ভাৱন ক্ষেত্ৰত যুগান্তকাৰী গৱেষণা, উদ্ভাৱন বা আৱিষ্কাৰৰ জৰিয়তে উল্লেখযোগ্য অৱদান আগবঢোৱাসকল বঁটাৰ বাবে যোগ্য।
বিদেশত বাস কৰা ভাৰতীয় মূলৰ ব্যক্তি, যিসকলে ভাৰতীয় সম্প্ৰদায় বা সমাজৰ উপকাৰিতাৰ বাবে ব্যতিক্ৰমী অৱদান আগবঢ়াইছে, তেওঁলোকো যোগ্য।
পদাৰ্থ বিজ্ঞান, ৰসায়ন বিজ্ঞান, জৈৱ বিজ্ঞান, গণিত আৰু কম্পিউটাৰ বিজ্ঞান, পৃথিৱী বিজ্ঞান, চিকিৎসা, অভিযান্ত্ৰিক বিজ্ঞান, কৃষি বিজ্ঞান, পৰিৱেশ বিজ্ঞান, প্ৰযুক্তি আৰু উদ্ভাৱন, পাৰমাণৱিক শক্তি, মহাকাশ বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তি, আৰু অন্যান্যকে ধৰি ১৩টা কাৰ্য্যক্ষেত্ৰত বিজ্ঞানীসকলক বিবেচনা কৰা হ’ব।
প্ৰতিটো ডমেইন বা ক্ষেত্ৰক প্ৰতিনিধিত্ব কৰা হ’ব, লিংগ সমতাও নিশ্চিত কৰা হ’ব।
বঁটাৰ শ্ৰেণীসমূহ:
বিজ্ঞান ৰত্ন (VR): বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিৰ যিকোনো ক্ষেত্ৰতে জীৱনজোৰা সাফল্য আৰু উল্লেখযোগ্য অৱদানৰ বাবে বঁটা প্ৰদান কৰা হয়। প্ৰতি বছৰে ৩টালৈকে বঁটা প্ৰদান কৰা হয়।
বিজ্ঞান শ্ৰী (VS): বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিৰ যিকোনো ক্ষেত্ৰতে অসাধাৰণ অৱদানক স্বীকৃতি দিয়ে। প্ৰতি বছৰে ২৫টালৈকে বঁটা প্ৰদান কৰা হয়।
বিজ্ঞান যুৱ-শান্তি স্বৰূপ ভাটনাগৰ (VY-SSB): যিকোনো বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিৰ ক্ষেত্ৰত ব্যতিক্ৰমী অৱদানৰ বাবে ৪৫ বছৰ বয়সলৈকে যুৱ বিজ্ঞানীক দিয়া হয়। প্ৰতি বছৰে ২৫টালৈকে বঁটা প্ৰদান কৰা হয়।
বিজ্ঞান দল (VT): যিকোনো বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিৰ ক্ষেত্ৰত ব্যতিক্ৰমী সহযোগিতামূলক কামৰ বাবে তিনিজন বা তাতকৈ অধিক বিজ্ঞানী, গৱেষক বা উদ্ভাৱকৰ দলক প্ৰদান কৰা হয়। তিনিজন বা তাতকৈ অধিক লোকৰ দলৰ বাবে ৩টালৈকে বঁটা।
মনোনয়ন আৰু নিৰ্বাচন:
আৰভিপি বঁটাৰ বাবে সকলো মনোনয়ন ভাৰত চৰকাৰৰ প্ৰধান বৈজ্ঞানিক উপদেষ্টা (পিএছএ)ৰ অধ্যক্ষতাত ৰাষ্ট্ৰীয় বিজ্ঞানপুৰস্কাৰ সমিতি (আৰভিপিচি)ৰ দ্বাৰা পৰ্যালোচনা কৰা হয়।
সকলো শাখাৰ বাবে বঁটা প্ৰদান অনুষ্ঠান ২৩ আগষ্টত (ৰাষ্ট্ৰীয় মহাকাশ দিৱস) অনুষ্ঠিত হ’ব, প্ৰতিটো বঁটাত ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতিৰ স্বাক্ষৰিত এখন চনদ (প্ৰমাণপত্ৰ) আৰু এটা পদক থাকিব।
২০২৪ চনৰ ৰাষ্ট্ৰীয় বিজ্ঞানপুৰস্কাৰৰ মূল বঁটাপ্ৰাপকসকল:
বিজ্ঞান ৰত্নঃ জৈৱ বিজ্ঞান, বিশেষকৈ মেলেৰিয়া পৰজীৱীৰ ওপৰত কৰা গৱেষণাৰ বাবে জি পদ্মনাভনক প্ৰদান কৰা হয়। ভাৰতীয় বিজ্ঞান প্ৰতিষ্ঠানৰ প্ৰাক্তন সঞ্চালক হিচাপে তেখেতে ইয়াৰ পূৰ্বে পদ্মশ্ৰী আৰু পদ্মভূষণ সন্মানেৰে সন্মানিত হৈছে।
বিজ্ঞান দলঃ ভাৰতৰ মহাকাশ অন্বেষণৰ প্ৰচেষ্টাত এক উল্লেখযোগ্য সাফল্য হিচাপে ২০২৩ চনত চন্দ্ৰত ভাৰতৰ প্ৰথমখন মহাকাশযান অৱতৰণ কৰাৰ বাবে চন্দ্ৰযান-৩ দলে বিজ্ঞান দলৰ বঁটা লাভ কৰে।
বিজ্ঞান শ্ৰী:
অন্নপূৰ্ণি সুব্ৰমণিয়ামক তৰাৰ থুপ আৰু তাৰকাৰাজ্যৰ গঠন আৰু বিৱৰ্তনৰ ওপৰত কৰা কামৰ বাবে।
জয়ন্ত ভলচন্দ্ৰ উদ্গাওঁকাৰক জীৱবিজ্ঞানলৈ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ বাবে।
পদাৰ্থ কণা বিজ্ঞানৰ গৱেষণাৰ বাবে নৱ কুমাৰ মণ্ডল
জ্ঞান যুৱ:
কাৰ্বন সংগ্ৰহ প্ৰযুক্তিৰ উদ্ভাৱনৰ বাবে বিবেক পোলশ্বেট্টীৱাৰ।
উৰ্বশী সিনহাক কোৱাণ্টাম বিজ্ঞানৰ গৱেষণাৰ বাবে।
জলবায়ু বিজ্ঞানত কৰা কামৰ বাবে ৰক্সি মেথিউ কলক।