কিশোৰ ন্যায় আইন (Juvenile Justice Act)

সাধাৰণ অধ্যয়ন (দ্বিতীয় কাকত) (শাসন ব্যৱস্থা, সংবিধান, ৰাজনীতি, সামাজিক ন্যখয় আৰু বৈদেশিক সম্পৰ্ক)
কিশোৰ ন্যায় আইন (Juvenile Justice Act)
Published on

পুণেত চাৰে সোতৰবছৰীয়া কিশোৰৰ দ্বাৰা চালিত দ্ৰুতবেগী পৰ্চে গাড়ী এখনে চলন্ত মটৰচাইকেল এখন চোঁচৰাই নিয়াৰ ফলত দুজন ছফ্টৱেৰ ডেভেলপাৰৰ মৃত্যু হয়। সন্দেহযুক্ত চালকজনক কিশোৰ ন্যায় আইনৰ অধীনত প্ৰাপ্তবয়স্ক হিচাপে বিচাৰ কৰিব আৰক্ষীয়ে সেই সম্পৰ্কে নিৰ্ণয় কৰি আছে।‌

কিশোৰ ন্যায় (শিশু যত্ন আৰু সুৰক্ষা) আইন, ২০১৫

  • সংজ্ঞাঃ ভাৰতত ১৮ বছৰ অনুৰ্ধ্বৰ ব্যক্তি হিচাপে কিশোৰসকলক সংজ্ঞায়িত কৰা হয়। 

  • ২০১৫ চনৰ কিশোৰ ন্যায় (শিশুৰ যত্ন আৰু সুৰক্ষা) আইনে আইনৰ সৈতে সংঘাতত থকা শিশু আৰু যত্ন আৰু সুৰক্ষাৰ প্ৰয়োজন থকা শিশু দুয়োকে নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।

  • এই আইনখনে শিশুসকলে সংঘটিত কৰা অপৰাধমূলক কাৰ্যসমূহক তিনিটা শ্ৰেণীত বিভক্ত কৰিছেঃ

  • সামান্য অপৰাধঃ সৰু সামান্য অপৰাধৰ বাবে কম শাস্তি ঘোষণা কৰা হৈছে।

  • গুৰুতৰ অপৰাধঃ সৰ্বাধিক সাত বছৰ শাস্তিযুক্ত অপৰাধসমূহ।

  • জঘন্য অপৰাধঃ নুন্যতম সাত বছৰ শাস্তিযুক্ত অপৰাধসমূহ। (দিল্লীত ১৭ বছৰীয়া নাবালিকা ধৰ্ষণৰ ঘটনা সংঘটিত হোৱাৰ পিছত এই নিয়ম সংশোধন কৰা হৈছিল। নাবালক হোৱাৰ বাবে এজন অভিযুক্তক শাস্তি দিয়া হোৱা নাছিল)

1.    এই আইনখনে ১৬ৰ পৰা ১৮বছৰ বয়সৰ কিশোৰ-কিশোৰীসকলক গুৰুতৰ অপৰাধৰ সৈতে জড়িত পৰিস্থিতিত প্ৰাপ্তবয়স্ক হিচাপে বিচাৰ কৰাৰ অনুমতি দিয়ে।

কিশোৰ ন্যায় পৰিষদঃ

  • এই আইনখনে প্ৰতিখন জিলাত এক বা ততোধিক কিশোৰ ন্যায় পৰিষদ স্থাপন কৰে।

  • কিশোৰ ন্যায় পৰিষদ (JJB)ত এজন প্ৰথম শ্ৰেণীৰ ন্যায়িক ন্যায়াধীশ আৰু দুজন সমাজ কৰ্মী থাকে, যাৰ ভিতৰত এগৰাকী মহিলা হ'ব লাগিব।

  • কিশোৰ ন্যায় পৰিষদে গুৰুতৰ অপৰাধ সংঘটিত কৰা ১৬ৰ পৰা ১৮ বছৰ বয়সৰ কিশোৰ-কিশোৰীসকলৰ প্ৰাথমিক মূল্যায়ন কৰি তেওঁলোকৰ বিৰুদ্ধে প্ৰাপ্তবয়স্কৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰাটো উচিত নে অনুচিত সেই বিষয়ে সিদ্ধান্ত লয়।

  • বিশেষজ্ঞৰ অংশগ্ৰহণত মূল্যায়নৰ ক্ষেত্ৰত সহায় কৰিবলৈ মনোবিজ্ঞানী আৰু শিশু বিশেষজ্ঞসকলক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়।

আইনী সহায়ঃ

  • জিলা আইনী সেৱা কৰ্তৃপক্ষৰ দ্বাৰা নাবালকসকলক আইনী সাহায্য পৰামৰ্শ আগবঢ়োৱা হয়।

  • কিশোৰ ন্যায় পৰিষদৰ প্ৰাথমিক মূল্যায়নৰ বাবে পৰামৰ্শদাতাৰ উপস্থিতিৰ প্ৰয়োজন।

যদি জুভেনাইল ব'ৰ্ডে অভিযুক্তজনক প্ৰাপ্তবয়স্ক হিচাপে গণ্য কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয়, তেন্তে তেওঁক শিশু আদালতলৈ প্ৰেৰণ কৰা হ'ব।

শিশু আদালত (Children Court)

  • শিশু আদালত হৈছে শিশু অধিকাৰ সুৰক্ষা আয়োগ আইনৰ অধীনত ২০০৫ চনত স্থাপিত এখন আদালত।

  • যদি কোনো শিশুৱে আইনৰ সৈতে সংঘাতত লিপ্ত হোৱাৰ দৃঢ় সংকল্প লয়, শিশু আদালতে তেওঁলোকক ২১ বছৰ বয়সত উপনীত নোহোৱালৈকে সুৰক্ষিত স্থানলৈ প্ৰেৰণ কৰিব, ২১ বছৰ বয়সত তেওঁলোকক কাৰাগাৰলৈ স্থানান্তৰ কৰা হ'ব।

নাবালকক প্ৰাপ্তবয়স্ক হিচাপে গণ্য কৰাঃ

সিদ্ধান্ত গ্ৰহণৰ মাপকাঠি -

  • শিশুৰ এনে অপৰাধ সংঘটিত কৰাৰ মানসিক আৰু শাৰীৰিক ক্ষমতা আছে নে নাই;

  • শিশুটিৰ ইয়াৰ পৰিণাম বুজি পোৱাৰ ক্ষমতা আছে নে নাই;

পুনৰ্বাসনৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়াঃ

  • সংস্কাৰমূলক ব্যৱস্থাসমূহে চিকিৎসা, শিক্ষা আৰু দক্ষতা বিকাশৰ জৰিয়তে পুনৰ্বাসনৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।

  • কিশোৰ-কিশোৰীসকলৰ আৱাস আৰু পুনৰ্বাসনৰ সুবিধাৰে পৰ্যবেক্ষণ আৰু বিশেষ গৃহসমূহ স্থাপন কৰা হৈছে ।

তথ্য আৰু প্ৰতিবেদনঃ

  • দায়িত্ববাহী বিষয়া বা সমাজ কৰ্মীসকলৰ দ্বাৰা প্ৰস্তুত কৰা এক সামাজিক তদন্ত প্ৰতিবেদন (SIR) এ অভিযুক্ত কিশোৰ-কিশোৰীৰ অতীতৰ বিশদ বিৱৰণ দিয়ে।

  • সামাজিক পটভূমি প্ৰতিবেদন (SBR)ত কিশোৰ আৰু তেওঁলোকৰ পৰিয়ালৰ সৈতে সম্পৰ্কৰ জৰিয়তে প্ৰাপ্ত তথ্য অন্তৰ্ভুক্ত থাকে।

আইনৰ সুৰক্ষাৰ প্ৰয়োজন থকা কিশোৰ-কিশোৰী

শিশু কল্যাণ সমিতিঃ

  • এই আইন অনুসৰি প্ৰতিখন জিলাত এক বা ততোধিক শিশু কল্যাণ সমিতি গঠন কৰাৰ প্ৰয়োজন। এই সমিতিবোৰ এজন অধ্যক্ষ আৰু আন চাৰিজন সদস্যৰে গঠিত হ'ব লাগিব, যাৰ ভিতৰত কমেও এগৰাকী মহিলা হ'ব লাগিব আৰু আন এজন শিশু সমস্যা বিশেষজ্ঞ হ'ব লাগিব।

  • পৰিত্যক্ত বা হেৰুওৱা শিশুক পুনৰুদ্ধাৰ কৰি পৰিয়ালত পুনৰ্সংস্থাপিত কৰা, দত্তক লোৱাৰ বাবে তেওঁলোকক আইনীভাৱে মুক্ত বুলি ঘোষণা কৰা, গোচৰবোৰ স্বতঃস্ফূৰ্তভাৱে বিবেচনা কৰা, যৌন নিৰ্যাতনৰ সন্মুখীন হোৱা শিশুৰ পুনৰ্বাসন ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা, শিশুৰ যত্ন আৰু সুৰক্ষাৰ সৈতে জড়িত সংস্থাসমূহৰ সৈতে সমন্বয় স্থাপন আদিৰ বাবে সমিতিখন দায়বদ্ধ।

দত্তক গ্ৰহণঃ

  • এই আইনখনৰ দ্বাৰা অনাথ, পৰিত্যাজিত আৰু ত্যাগ কৰা শিশুৰ বাবে দত্তক গ্ৰহণ প্ৰক্ৰিয়া ত্বৰান্বিত কৰা হৈছে, আৰু বৰ্তমানৰ কেন্দ্ৰীয় দত্তক সম্পদ কৰ্তৃপক্ষ (CARA)ক বিধিবদ্ধ কৰ্তৃত্বৰ পদবীলৈ উন্নীত কৰা হৈছিল। ফলত ই অধিক ফলপ্ৰসূভাৱে কাম-কাজ সম্পাদন কৰিব পাৰিছিল।

  • এই আইনখনে শিশু অধিকাৰৰ ওপৰত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সন্মিলন, আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় দত্তক গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত শিশু সুৰক্ষা আৰু সহযোগিতাৰ বাবে হেগ সন্মিলন (১৯৯৩) আৰু অন্যান্য প্ৰাসংগিক আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় নথিপত্ৰৰ স্বাক্ষৰকাৰী হিচাপে ভাৰতৰ দায়বদ্ধতা পূৰণ কৰে।

ৰূপায়ণঃ

  • আইনী ব্যৱস্থাসমূহৰ সঠিক ৰূপায়ণ নিশ্চিতকৰণৰ বাবে কিশোৰ ন্যায় আইনৰ অধীনত ৰাষ্ট্ৰীয় শিশু অধিকাৰ সুৰক্ষা আয়োগ (NCPCR)ৰ এক বিধিবদ্ধ আদেশ আছে।

কিশোৰ ন্যায় (শিশুৰ যত্ন আৰু সুৰক্ষা) সংশোধনী আইন, ২০২১

  • ২০১৫ চনৰ কিশোৰ ন্যায় আইন সংশোধন কৰি ২০২১ চনত, সংসদে কিশোৰ ন্যায় (শিশুৰ যত্ন আৰু সুৰক্ষা) সংশোধনী আইন, ২০২১ অনুমোদন কৰে।

  • এই সংশোধনসমূহে অতিৰিক্ত জিলা ন্যায়াধীশক ধৰি জিলা ন্যায়াধীশক গোচৰৰ সমাধান ত্বৰান্বিত কৰা আৰু দায়বদ্ধতা উন্নত কৰাৰ বাবে কিশোৰ ন্যায় আইনৰ অধীনত দত্তক গ্ৰহণ সম্পৰ্কীয় আদেশ জাৰিৰ ক্ষমতা প্ৰদান কৰে।

  • পূৰ্বতে দেৱানী আদালতে এই প্ৰক্ৰিয়াটো পৰিচালনা কৰিছিল।

ভৱিষ্যত কাৰ্যপন্থা:

  • পুনৰ্বাসনৰ প্ৰসাৰ আৰু ইয়াৰ একেধৰণৰ প্ৰয়োগ নিশ্চিত কৰিবলৈ ২০১৫ চনৰ কিশোৰ ন্যায় আইনক শক্তিশালী কৰা উচিত।

  • বিশেষ প্ৰশিক্ষণ আৰু মূল্যায়ন সঁজুলি আগবঢ়োৱা, সামূহিক প্ৰতিৰোধ কাৰ্যসূচীসমূহক শক্তিশালী কৰা, আৰু কিশোৰ-কিশোৰীসকলৰ বাবে সমৰ্পিত সুবিধাসমূহত বিনিয়োগ কৰিব লাগে।

  • আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মানদণ্ডৰ সৈতে আইনখনৰ সংহতিকৰণ, আৰু আইনী সাহায্য আৰু সমৰ্থন সেৱা বৃদ্ধি কৰাত গুৰুত্ব দিব লাগে, তথা জনসচেতনতা আৰু শিক্ষা অভিযানসমূহ ৰূপায়ণ কৰিব লাগে।

  • কিশোৰ অপৰাধৰ ওপৰত তথ্য সংগ্ৰহ আৰু গৱেষণা উন্নত কৰা উচিত।

  • দায়বদ্ধতা আৰু পুনৰ্বাসন দুয়োটাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দি এক সন্তুলিত দৃষ্টিভংগী নিশ্চিত কৰিবলৈ চলিত মূল্যায়ন আৰু সংশোধন কৰাটো বাঞ্ছনীয়।

EAANg766aH1QBOzRzPcynroGauPTSN9eHFbB4p8JIqdt4GHeOMB6Oitqtd3xuqdqML3B6ojiVZCVLT4nX9twhptT4hQzchniTPcbqkd2LHicZBfbOtumzGkppnY2MUKUoGMx6hovy7eH851wtALd1A9IAHpHHkIy1Jmcs8minxwByHU0cWqcqbaaJW60TvWAAZDZD
logo
Advait IAS
advaitias.com