ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ পাৰিপাৰ্শ্বিক কাৰ্যক্ৰম (UNEP)-এ ‘কম হেল এণ্ড হাই ৱাটাৰ’ (Come Hell and High Water) শীৰ্ষক অভিযোজন ব্যৱধান প্ৰতিবেদন ২০২৪ মুকলি কৰে। ই উন্নয়নশীল ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ বাবে জলবায়ু অভিযোজন প্ৰচেষ্টা আৰু অভিযোজন বিত্তীয় যোগান বৃদ্ধিৰ জৰুৰী প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।
মূল ফলাফলসমূহ
- অভিযোজন বিত্তীয় ব্যৱধানঃ
- সাম্প্ৰতিক পুঁজি যোগানঃ ২৮ বিলিয়ন আমেৰিকান ডলাৰ (২০২২), গ্লাছগো জলবায়ু চুক্তি (Glasgow Climate Pact)ৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ মাত্ৰ ৫%।
- প্ৰকল্প প্ৰয়োজনীয়তাঃ উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ বাবে ২০৩০ চনৰ ভিতৰত বছৰি ৩৮৭ বিলিয়ন আমেৰিকান ডলাৰৰ অৰ্থৰাশিৰ প্ৰয়োজনীয়তা আছে।
- পুঁজিৰ অভাৱঃ
- ব্যক্তিগত খণ্ডৰ বিনিয়োগে অভিযোজন বিত্তীয় ব্যৱধানৰ মাত্ৰ এক তৃতীয়াংশ সামৰি লয়, যি অব্যৱহৃত সুযোগসমূহৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে।
- গোলকীয় উষ্ণতাৰ প্ৰভাৱঃ
- ২০২৪ চনৰ নিৰ্গমন ব্যৱধান প্ৰতিবেদনত (Emissions Gap Report) অনুমান কৰা হৈছে যে ২১০০ চনৰ ভিতৰত বিশ্বৰ উষ্ণতা ২.৬ ডিগ্ৰী চেলছিয়াছৰ পৰা ৩.১ ডিগ্ৰী চেলছিয়াছলৈ বৃদ্ধি পাব।
- উন্নয়নশীল দেশসমূহ জলবায়ুজনিত ঘটনাসমূহৰ দ্বাৰা অসমানুপাতিকভাৱে প্ৰভাৱিত হয় (যেনে, নেপাল, নাইজেৰিয়া আৰু চাদ ইত্যাদি দেশৰ বানপানী)।
- ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযোজন পৰিকল্পনা (National Adaptation Plans (NAPs))
- ১৭১ খন ৰাষ্ট্ৰই অতিকমেও এক অভিযোজন নীতি গ্ৰহণ কৰিছে ।
- ২৬ খন ৰাষ্ট্ৰত অভিযোজন পৰিকল্পনাৰ অভাৱ আছে, ১০ খন ৰাষ্ট্ৰই সেইবোৰ বিকশিত কৰাত কোনো আগ্ৰহ দেখুৱাই নাই।
- ক’প-২৮-ত প্ৰৱৰ্তন কৰা সংযুক্ত আৰৱ আমীৰশ্বাহী গোলকীয় জলবায়ু স্থিতিস্থাপকতা পৰিকাঠামো (UAE Framework for Global Climate Resilience (UAE-FGCR))-এ জলবায়ু অভিযোজনৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে কিন্তু ৰূপায়ণত বিলম্বৰ সন্মুখীন হয়।
- পৰিৱৰ্তনমূলক অভিযোজনঃ
- ইউএনইপিয়ে প্ৰতিক্ৰিয়াশীলৰ (reactive) পৰা পৰিৱৰ্তনমূলক অভিযোজনলৈ (transformational adaptation) এক কৌশলগত পৰিৱৰ্তনৰ পোষকতা কৰে।
- পৰিৱেশ তন্ত্ৰ সংৰক্ষণ আৰু সাংস্কৃতিক ঐতিহ্যৰ দৰে হাৰ্ডাৰ-টু-ফাইনেন্স (harder-to-finance) ক্ষেত্ৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।
জলবায়ু অভিযোজন বিত্তীয় সাহায্যৰ প্ৰত্যাহ্বানসমূহ
- সীমিত বিত্তীয় ক্ষমতাঃ
- উন্নয়নশীল ৰাষ্ট্ৰসমূহে স্থিতিস্থাপক আন্তঃগাঁথনি আৰু জল সুৰক্ষা ব্যৱস্থাৰ দৰে ব্যয়বহুল অভিযোজন প্ৰকল্পৰ সৈতে সংগ্ৰাম কৰিবলগীয়া হয়।
- উন্নত ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ অৱদানৰ অভাৱঃ
- উন্নত ৰাষ্ট্ৰসমূহে ২০২০ চনৰ বাবে ১০০০ বিলিয়ন ডলাৰৰ পুঁজি যোগানৰ লক্ষ্য হেৰুৱাইছে।
- উচ্চ সুতযুক্ত ঋণঃ
- সাম্প্ৰতিক পুঁজি যোগানৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰায়ে উচ্চ সুতযুক্ত ঋণ জড়িত থাকে। ফলত দুৰ্বল ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ বাবে ঋণ সংকট অধিক নিকৃষ্ট হৈ পৰে।
- ক’প-২৯ (COP 29) প্ৰতিশ্ৰুতিৰ অত্যাৱশ্যকীয়তা :
- ২০২৫ চনৰ ভিতৰত বিত্তীয় অভিযোজন দুগুণ কৰিলে কেৱল আংশিকভাৱে ব্যৱধান দূৰ কৰিব। ইয়াৰ বাবে উদ্ভাৱনীমূলক বিত্তীয় সমাধানৰ প্ৰয়োজন হ’ব।
সম্ভাব্য কাৰ্যপন্থা
- শক্তিশালী বিত্তীয় দায়বদ্ধতাঃ
- ইউএনএফচিচিচি (UNFCCC)ৰ ক’প-২৯ত শক্তিশালী পুঁজি যোগান প্ৰতিশ্ৰুতিৰ বাবে গুৰুত্ব আৰোপ কৰা।
- উদ্ভাৱনীমূলক পুঁজিৰ আৰ্হিসমূহঃ
- বিপদাশংকা বিত্ত (risk finance), স্থিতিস্থাপকতা বণ্ড (resilience bonds), অভিযোজনৰ বাবে ঋণ অদল-বদল (debt-for-adaptation swaps) আৰু পৰিৱেশতন্ত্ৰৰ সেৱা পৰিশোধ (ecosystem service payments) আদি আৰ্হিৰ অন্বেষণ কৰা।
- বিত্তীয় প্ৰতিষ্ঠানসমূহত সংস্কাৰঃ
- অভিযোজিত প্ৰকল্পসমূহৰ বাবে অনা-ঋণ-বৰ্ধিত পুঁজি (non-debt-increasing funds) লাভৰ সুবিধা প্ৰদান কৰা।
- দক্ষতা নিৰ্মাণ আৰু প্ৰযুক্তিৰ হস্তান্তৰঃ
- খণ্ড (sectors) আৰু মাত্ৰাসমূহত (scales) পৰিৱৰ্তনমূলক অভিযোজনক সমৰ্থন কৰি, ইয়াক উন্নয়নৰ অগ্ৰাধিকাৰত একত্ৰিত কৰা উচিত।
অভিযোজন ব্যৱধান প্ৰতিবেদন ২০২৪-এ উন্নয়নশীল ৰাষ্ট্ৰসমূহক সমৰ্থন কৰিবলৈ জলবায়ু অভিযোজন বিত্তীয় ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰখাৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ গুৰুত্বৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। বিত্তীয় অভিযোজন ব্যৱধান পূৰণ কৰাটো ইউএনএফচিচিচি (UNFCCC) ক’প-২৯ (COP29) আলোচনাৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হ’ব, যাৰ ফলত জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ বৰ্ধিত প্ৰভাৱৰ প্ৰতি বিশ্বব্যাপী স্থিতিস্থাপকতা নিশ্চিত হ’ব বুলি আশা কৰা হৈছে।
