ভাৰতে ৰাষ্ট্ৰীয় কোৱাণ্টাম মিছনৰ (National Quantum Mission (NQM)) অধীনত অহা ২-৩ বছৰৰ ভিতৰত প্ৰথমটো কোৱাণ্টাম উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে।
কোৱাণ্টাম উপগ্ৰহ
এটা কোৱাণ্টাম উপগ্ৰহই অতি-সুৰক্ষিত যোগাযোগ সক্ষম কৰিবলৈ কোৱাণ্টাম পদাৰ্থবিজ্ঞানৰ নীতি, যেনে এনটেঙ্গলমেণ্ট (entanglement) আৰু ছুপাৰপজিশ্যন (superposition) ব্যৱহাৰ কৰে।
- কোৱাণ্টাম ক্ৰিপ্ট’গ্ৰাফী (Quantum Cryptography) : তথ্য সুৰক্ষিত কৰিবলৈ ফান্দবদ্ধ (entanglement) আৰু পৰিমাপ (measurement)ৰ দৰে কোৱাণ্টাম পৰিঘটনা ব্যৱহাৰ কৰে।
- কোৱাণ্টাম কি ডিষ্ট্ৰিবিউশ্যন (Quantum Key Distribution (QKD)) : ই সুনিশ্চিত কৰে যে এনক্ৰিপশ্যন কী (encryption keys) সমূহ সুৰক্ষিতভাৱে বিনিময় কৰা হয়। কীসমূহক বাধা দিয়াৰ যিকোনো প্ৰয়াসে ইহঁতৰ কোৱাণ্টাম অৱস্থা (quantum state) সলনি কৰে, এক সতৰ্কবাণী প্ৰদান কৰে।
- ফ’টন সংক্ৰমণ (Photon Transmission) : মুক্ত স্থান বা ফাইবাৰ-অপ্টিক কেব্যলৰ জৰিয়তে প্ৰেৰণ কৰা ফ’টনত তথ্য এনক’ড (Encodes) কৰে।
মূল বৈশিষ্ট্যসমূহঃ
- কোৱাণ্টাম কী ডিষ্ট্ৰিবিউশ্যন (Quantum Key Distribution (QKD)) : ই এনক্ৰিপশ্যন কীৰ সুৰক্ষিত বিনিময় সফল কৰে।
- কোৱাণ্টাম এনটেঙ্গলমেণ্ট (Quantum Entanglement) : ই টেম্পাৰিঙৰ তাৎক্ষণিক চিনাক্তকৰণ কৰে।
- উচ্চ গতিৰ যোগাযোগ (High-Speed Communication) : ই গতিৰ সৈতে আপোচ নকৰাকৈ তথ্য সুৰক্ষা বজাই ৰাখে।
- গোলকীয় প্ৰৱেশ (Global Reach) : উপগ্ৰহ-স্থল প্ৰণালীৰ জৰিয়তে সুৰক্ষিত দীৰ্ঘ দূৰত্বৰ যোগাযোগৰ সুবিধা প্ৰদান কৰে।
সুবিধাসমূহঃ
- বর্ধিত সুৰক্ষা (Enhanced Security) : কোৱাণ্টাম পৰিমাপ নীতিৰ (quantum measurement principles) বাবে প্ৰায় হেক-প্ৰুফ (hack-proof)।
- ভৱিষ্যত-সুৰক্ষিত এনক্ৰিপশ্যন (Future-Proof Encryption) : ই কোৱাণ্টাম কম্পিউটিঙৰ পৰা অহা ভাবুকিৰ প্ৰতি প্ৰতিৰোধ গঢ়ি তোলে।
- কৌশলগত প্ৰয়োগ (Strategic Applications) : ই প্ৰতিৰক্ষা, বেংকিং, আৰু সুৰক্ষিত চৰকাৰী যোগাযোগৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ।
- প্ৰযুক্তিগত নেতৃত্ব (Technological Leadership) : ই কোৱাণ্টাম প্ৰযুক্তিত এক বিশ্বব্যাপী অগ্ৰগতি প্ৰতিষ্ঠা কৰে।
সীমাবদ্ধতা সমূহঃ
- উচ্চ ব্যয় (High Costs) : উন্নয়ন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে যথেষ্ট সম্পদৰ প্ৰয়োজন হয়।
- দূৰত্বৰ প্ৰত্যাহ্বান (Distance Challenges) : দীঘলীয়া দূৰত্বত সংকেতৰ অৱক্ষয় ঘটে।
- সেৱা প্ৰত্যাখ্যানৰ বিপদাশংকা (Denial-of-Service Risks) : চোৰাংচোৱা পক্ষই তথ্য প্ৰৱেশ নকৰাকৈ তথ্যৰ সৰবৰাহ ব্যাহত কৰিব পাৰে।
- হাৰ্ডৱেৰ সীমাবদ্ধতা (Hardware Constraint) : কোৱাণ্টাম হাৰ্ডৱেৰ উন্নত কৰা বা মেৰামতি কৰাটো এক জটিল প্ৰক্ৰিয়া।
