প্ৰধানমন্ত্ৰী পোষণ আঁচনি (PM POSHAN Scheme) : খাদ্য মুদ্রাস্ফীতিৰ বাবে কেন্দ্ৰই প্ৰধানমন্ত্ৰী পোষণ আঁচনিত ৪২৫.৬২ কোটি টকাৰ অতিৰিক্ত ব্যয় বহন কৰিব।
প্ৰধানমন্ত্ৰী পোষণ শক্তি নিৰ্মাণ আঁচনি (Pradhan Mantri Poshan Shakti Nirman Scheme)
- পূৰ্বতে এই আঁচনি বিদ্যালয়সমূহত ৰাষ্ট্ৰীয় মধ্যাহ্ন ভোজন কাৰ্যসূচী (National Programme of Mid-Day Meal in Schools) হিচাপে জনাজাত আছিল।
- ২০২১ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত ইয়াক প্ৰধানমন্ত্ৰী পোষণ আঁচনি হিচাপে পুনৰ নামকৰণ কৰা হয়।
প্ৰধানমন্ত্ৰী পোষণ আঁচনিৰ মূল বৈশিষ্ট্যসমূহঃ
- লক্ষ্য গোটঃ
- প্ৰধানমন্ত্ৰী পোষণ আঁচনিৰ অধীনত চৰকাৰী আৰু চৰকাৰী সাহায্যপ্ৰাপ্ত বিদ্যালয়সমূহত প্ৰথম শ্ৰেণীৰ পৰা অষ্টম শ্ৰেণীলৈকে শিশুসকলক সামৰি লোৱা হৈছে।
- চৰকাৰী বিদ্যালয়সমূহত প্ৰৱৰ্তন কৰা বালবাটিকাৰ (Balvatika) অধীনত প্ৰাক-প্ৰাথমিক পৰ্যায়ৰ শিশুকো এই আঁচনিত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।
- যোগান ধৰা খাদ্যসমূহঃ
- প্ৰত্যেক বিদ্যালয় দিনত এবাৰকৈ গৰম ৰন্ধা খাদ্য যোগান ধৰে।
- প্ৰদত্ত খাদ্য সামগ্ৰী ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা আইন (এন. এফ. এছ. এ) (National Food Security Act (NFSA)) নিয়মৰ সৈতে সংলগ্ন।
- পুঁজিৰ গঠনঃ
- কেন্দ্ৰীয় পৃষ্ঠপোষকতা আঁচনি (Centrally Sponsored Scheme) : কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ চৰকাৰৰ মাজত অংশীদাৰী পুঁজি যোগান ধৰা হয়।
- স্বচ্ছতা নিশ্চিত কৰিবলৈ প্ৰত্যক্ষ লাভ হস্তান্তৰ (Direct Benefit Transfer (DBT)) ৰ অন্তৰ্ভুক্তি কৰা হৈছে।
- বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া ক্ষেত্ৰসমূহঃ
- স্থানীয়ভাৱে উৎপাদিত শাক-পাচলি আৰু পুষ্টিকৰ বৈচিত্ৰ্যৰ প্ৰসাৰ (তিথি ভোজন) (Tithi Bhojan)
- যোগান শৃংখল উন্নত কৰাৰ বাবে কৃষক-উৎপাদক সংগঠনসমূহক (farmer-producer organizations) অন্তৰ্ভুক্ত কৰা।
- খাদ্য প্ৰস্তুত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত মহিলা আত্মসহায়ক গোটসমূহৰ (Self-Help Groups (SHGs)) অংশগ্ৰহণ বৃদ্ধি কৰা।
- নিৰীক্ষণ ব্যৱস্থাঃ
- খাদ্যৰ গুণগত মান পৰীক্ষাৰ বাবে সমূহীয়া অংশগ্ৰহণ কাৰ্যসূচী ৰূপায়ণ কৰা।
- প্ৰযুক্তিৰ জৰিয়তে নিয়মীয়া পৰিদৰ্শন আৰু বাস্তৱ-সময় নিৰীক্ষণ কৰা।
- অন্যান্য আঁচনিসমূহৰ সৈতে সংযোগঃ
- স্বচ্ছ ভাৰত অভিযান আৰু আয়ুষ্মান ভাৰতৰ দৰে স্বাস্থ্য আৰু অনাময় কাৰ্যসূচীৰ সৈতে সংহতি স্থাপন কৰা।
- শেহতীয়া উন্নয়নসমূহ :
- শিক্ষা মন্ত্ৰালয়ে শ্ৰম ব্যুৰোৰ (Labour Bureau) দ্বাৰা প্ৰদান কৰা মুদ্ৰাস্ফীতি সূচকৰ (inflation index) ওপৰত ভিত্তি কৰি আঁচনিখনৰ অধীনত ‘সামগ্ৰীৰ ব্যয়’ (‘Material Cost’) ১৩.৭০% বৃদ্ধি কৰিছে।
- নোডাল মন্ত্ৰালয় (Nodal Ministry) :
- শিক্ষা মন্ত্ৰালয়, ভাৰত চৰকাৰ।
প্ৰধানমন্ত্ৰী পোষণ আঁচনি হৈছে এক স্বাস্থ্যৱান আৰু অধিক শিক্ষিত ভৱিষ্যত প্ৰজন্ম গঢ়ি তোলাৰ দিশত এক ব্যাপক প্ৰচেষ্টা। আঁচনিখনৰ উদ্দেশ্যসমূহৰ উপলব্ধিকৰণ আৰু ভাৰতৰ শিশুসকলৰ বাবে ন্যায়সংগত বিকাশ নিশ্চিতকৰণৰ বাবে প্ৰধানমন্ত্ৰী পোষণ আঁচনিৰ ফলপ্ৰসূ ৰূপায়ণ আৰু সামূহিক অংশগ্ৰহণ অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ।
